Recensie | Peter Morrens veroorzaakt explosie in Museum M
SOFIE VAN HYFTE
Met zijn expo 'OEEEEEEUUUUVVRE', die honderden werken telt, dompelt kunstenaar Peter Morrens Museum M van onder tot boven onder in zijn wereld. Tot aan de nok zelfs, waar je als bezoeker even op adem kan komen in een tot kunstwerk verheven rustruimte.
Overprikkeld, zo stap je 'OEEEEEEUUUUVVRE' van Peter Morrens in Leuven buiten. Honderden werken, jong en oud, zijn te aanschouwen. En al die werken smeulen zachtjes na op je netvlies. In Museum M haalt Morrens met zijn overzichtstentoonstelling zowat alles uit de kast. 35 jaar aan werken om precies te zijn.
Morrens woont en werkt in Antwerpen en is docent aan de LUCA School of Arts in Gent. In 2021 had hij een grote solotentoonstelling in de Warande in Turnhout. Hij wordt vertegenwoordigd door Kristof De Clercq Gallery in Gent, waar hij ook regelmatig exposeert. Morrens was daarnaast tussen 1996 en 2016 lid van het kunstenaarsinitiatief Voorkamer in Lier. Zijn werk is aanwezig in tal van private en publieke collecties, zoals die van S.M.A.K. Gent en M Leuven zelf.
Totaalkunstwerk
‘Ik hou ervan de klassiek opgebouwde retrospectieve uit te dagen’, zegt Morrens. ‘In deze tentoonstelling is er geen lineair tijdskader, met duidelijk begin of einde. Schilderijen, tekeningen, foto’s, installaties en performances hangen er kriskras door elkaar.’ ‘OEEEEEEUUUUVVRE’ kan worden gezien als een totaalkunstwerk. Een explosie aan werken, waarbij elke kijklijn andere inzichten oplevert.
Ook voor Museum M zal de passage van Morrens niet gauw gewoon passeren. 'We bieden steeds de collectie, het gebouw en de werking aan als speelruimte voor kunstenaars die hier komen exposeren’, aldus curator en hoofd hedendaagse kunst Eva Wittocx. ‘Peter heeft dat heel letterlijk opgevat, hij is in de duizenden items van ons archief gaan zoeken en heeft die collectie als een partner in crime geïnstalleerd in zijn expo. Er zijn constant referenties naar onze collectie. En dat levert ook voor ons heel wat verrassingen op. Daarnaast is het architecturale erg belangrijk. De tentoonstelling begint niet voor niets met een maquette.’
Met ‘Zelfportret als doorgang’, een nieuw werk, geeft Morrens vorm aan een herinnering. Het toont de eerste zaal van een eerdere solotentoonstelling. De bezoekers moesten toen via een installatie de zaal betreden. Die bestond uit een gordijn van een versneden zelfportret van de kunstenaar met een nylonkous op zijn hoofd. Achter de flappen school meteen gevaar in de vorm van steil naar beneden lopende trappen. Het deed wat denken aan the rabbit hole, waar je als nieuwsgierige kunstkijker in de expo toch ook in tuimelt.
Morrens verstart bij de vraag of er nog meer nieuwe werken te zien zijn in 'OEEEEEEUUUUVVRE'. ‘De tendens is toch altijd om te willen weten wat nieuw is. Maar zo werkt het niet bij mij. Het is essentieel om mijn werk te begrijpen. Nieuw en oud hangen door elkaar. Het oude kan weer nieuw worden door de manier waarop het samengebracht wordt met het nieuwe en door de lezing die een nieuwe kijker eraan geeft. De leeftijd doet er niet toe, noch de leeftijd van de kijker. Wat er wel toe doet, is de wijze waarop mensen mijn werk benaderen en hoe iedereen dat persoonlijk invult.’
Reflectie
Het werk van Morrens is een voortdurend onderzoek naar de chaos van het menselijk bestaan. Hij is zowel kunstenaar als archivaris van het alledaagse en hij haalt de sluier weg van de schijnbare logica die onze wereld omringt. Zijn tekeningen, installaties en performances fungeren als verknipte dagboeken, vol met spontane invallen, kronkelige lijnen en collages van enerzijds betekenisloze en anderzijds bijzonder waardevolle fragmenten. Zijn werk is filosofisch én poëtisch, een voortdurende vraag naar hoe we betekenis geven aan de ervaringen om ons heen.
Als bezoeker waar je in Museum M rond in het universum van de kunstenaar en leer je hoe hij de heersende conventies in vraag stelt aan de hand van prangende beelden, taalspel en een bijzonder gevoel voor humor. Morrens speelt met de idee van fragmentatie, waarbij hij de toeschouwer uitnodigt om mee te zoeken naar een verborgen verhaal dat zich nooit volledig prijsgeeft.
Aan het einde van de expo is er tijd voor reflectie, en dat is nodig want er komt veel op je af. Op het podium bevinden zich vier speakers, die een Spotify-lijst afspelen die Morrens cureerde. ‘Muziek is een belangrijk element in mijn werk. Het kan erg sturend zijn en kan elke ervaring laten kantelen. Het kan een trigger zijn voor empathie, die je meetrekt voorbij het oppervlakkige scannen en consumeren van de werken.’
Niet veel eerder sta je naar zijn monumentale muurtekening ‘Turning tables/Burning tables’ te kijken. Uit Morrens Spotify-lijst zou hier ‘Do Not Go Gentle Into That Good Night’ passen, waarin Dylan Thomas met een sappig Welsh accent zijn gedicht voordraagt over verzet tegen de dood, naar aanleiding van de dood van zijn vader. Het gedicht zet je zintuigen op scherp, en dat heb je nodig in de rondgang.
Technisch vernuft
Eerdere expozalen hebben dan weer een erg fascinerende scenografie, al wil Morrens ook niet echt weten van dat woord. Voor hem past het allemaal in één geheel, als één grote installatie. De ruimtes worden verbonden door een gigantische tafelvitrine, ‘Futur Anterieur’, die de ruimtes doorsnijdt. Morrens gaat hier op exquise wijze in dialoog met de collectie.
Een veertigtal kunstvoorwerpen selecteerde de kunstenaar. Hij toont ze allemaal op associatieve wijze. Van kousenbanden en minuscule dobbelstenen tot Christusbeelden en historische prenten. Morrens bewerkte de beelden en schiep vormelijke eenheid door ze om te zetten in zwart-wit. De reproducties werden geprint op aluminium, de bovenkant van de vitrine. Het licht reflecteert op de foto’s, afhankelijk van je positie als toeschouwer. Ben je veraf, dan zie je een vage contour. Kom je dichter, dan licht het werk op. Morrens bewijst met dat staaltje technisch vernuft dat hij beschikt over veel materiaalkennis en een kunstenaar is die vet gedrukt in de kunstgeschiedenisboeken mag.
'OEEEEEEUUUUVVRE' loopt nog tot 2 maart in Museum M, Leuven.
